Ölkəmizdə müxtəlif sahələrdə şirkət sayının artması, 15-20 il fəaliyyət göstərən şirkətlərimizin böyüməsi artıq şirkətlərdə müxtəlif sahələrdə kadr çatışmamazlığının mövcudluğunu daha açıq şəkildə üzə çıxarır. Şirkətlər artıq professional idarəetməyə yönəlirlər və ya yönəlmək istəyindədirlər. Professional idarəetmənin əsas bazası professional kadrların hazırlığı və kadrların inkişaf etdirilməsidir. Müxtəlif ixtisaslar üzrə ali təhsil nəzəri baxımdan burada təməl rol oynamağına baxmayaraq, iş həyatında nəzəriyyə və praktikanın çox zaman fərqli xüsusiyyətlərə malik olduğu üçün nəzəri bilgilər çox əksik və effektsiz qalır. Burada təhsil ocaqlarımızda tədris edilən proqramlarda biznes sferasının tələb etdiyi və praktikaya dayanan mövzuların olmaması, əksərən köhnə nəzəri və istifadə arenası olmayan mövzuların işlənməsidir.
Şirkətlər kadrlarının bu əksikliyini təbii ki daha sonra müxtəlif sahələr üzrə biznes təlimlərindən yararlanaraq aradan qaldırmağa çalışırlar. Ancaq bu sahədə də problemlər olduqca çoxdur. Şirkətlərdə İnsan Resurslarını əhatə edən işgücü planlaması, personal və performans dəyərləndirilməsi, kariyera planlaması, inkişaf proqramları kimi fəaliyyətlərin professional səviyyədə həyata keçirilməməsi səbəbindən çalışanların təlim ehtiyacının düzgün müəyyənləşdirilməməsi və istiqamətləndirilməməsi əsas problem olaraq qalır. Burada üst idarətmənin təlimlərə baxış mövqeyi də önəmlidir. Vurğuladığım bu problem şirkətlərin təlimlərlə əlaqədar fəaliyyətləri həyata keçirən bölümlərindən qaynaqlanır. Təlim keçirmək xatirinə təlimlər keçirlməməlidir!
Digər bir problem isə təlim və konsaltinq bazarının inkişaf etməməsi problemidir. Təbii ki çox sayda təlim mərkəzləri, müxtəlif sahələır üzrə təlimçilər mövcuddur. Ancaq həm təlim mərkəzləri, həm də təlimçilərdə ixtisaslaşma aşağı səviyyədədir. Təbii ki hər hansı bir təlim mərkəzi müxtəlif sahələrə yönələ bilər. Ancaq rəqabət üstünlüyü əldə etdiyi sahələr olmalıdır. Hər şey edə bilərik düşüncəsiylə hərəkət etmək professionallıqdan uzaqlaşdırır. Bu sahədə təlimçilər xüsusilə çox irəli gediblər... Hansı mənada? Məsələn HR təlimləri verən və ya bu sahədə ixtisaslaşmış kimi görünən təlimçilər ümumi idarəetmə, hətta satış və marketinq təlimləri təklif edirlər və təbii ki şirkətlər də bu təlimləri alırlar. Çünki müəyyən ixtisaslaşmış təlimçilər həqiqətən azdır. Və ya satış və marketinq üzrə müəyyən təcrübəyə malik olmayan şəxslər bu sahədə təlim təklifləri ilə çıxış edirlər. Və bu təlimçilərin bu sahədə təklif etdikləri programlarda əsas psixologiya və davranış, ünsiyyət mövzuları ön plana çıxarılır. Təbii ki satış və marketinqdə bunlar önəmlidir, amma yetərli deyil. Məsələn satışın planlaması, satışların təxmini, satışda istifadə olunan analizlər, müxtəlif satış sisteminin xüsusiyyətləri haqqında bu cür təlimlərdə heç bir şey demək olar ki yoxdur.
Məhz bu səbəblərə görə yerli təlimçi və təlim mərkəzləri etibar qazana bilmir və şirkətlərimiz qonşu ölkə təlimçilərini cəlb edir, təlim ehtiyyaclarını onlar vasitəsilə qarşılamağa çalışırlar. Bunu başa düşmək olar. Ancaq bu problemin həlli deyil, hətta daha da dərinləşməsinə aparan bir istiqamətdir. Bu həm şirkətlərə görə, həm də lokal təlimçi və təlim bazarının inkişafı nöqteyi nəzərindən belədir.
Şirkətlərimizin qonşu ölkələrdən gətirdikləri təlimçilər onların ehtiyyacını nə qədər qarşılayır? Çəkilən xərclər təbii ki müəyyən ölçüdə artır. Ən əsası isə təlimçi ilə şirkət arasında əlaqə bir iki təlimlə yekunlaşır daimi əlaqə qurulmur və təlimin nəticəsi ölçülmür və ya adekvat tədbirlər görülmür. Burada ən böyük problem olan DİL problemini də xüsusilə vurğulamaq istərdim. Təlim təlimçinin dilində keçirilir və təlimə qatılanların müəyyən fazii bəzən də çox hissəsi təlimlərdə söylənənləri dərindən başa düşməkdə çətinlik çəkirlər. Bu da alınan təlimin effektsiz olmasına gətirib çıxarır. Digər bir amil isə yerli bazarın, istehlakçı, satıcı və s. həyat tərzi, baxış mövqeyi və xüsusiyyətlərinin də önəmli olması ancaq bunların nəzərə alınmamasıdır.
Şirkətlərimiz təlimçi seçərkən bloqda çox əvvəl yazdığım "Biznes təlimləri necə olmalıdır?" yazını oxumağı tövsiyyə edərdim. Eyni zamanda təlim şirkətləri və təlimçilərimiz də bu addımlara diqqət etsələr yaxşı olardı. Bu bazarda təlimçilər və təlim təklif edən qurumlar müəyyən sahələr üzrə ekspertlər olaraq etibar qazanmalıdırlar. Şirkətlərimiz isə çox yaxşı götür-qoy edib, gözübağlı xarici təlimçi eşqiylə hərəkət etməməlidirlər, peşəkar yerli təlimçilərə də fürsət verməli və dəyərləndirməlidirlər.
Hamıya uğurlar diləyi ilə...
Mövzu ilə əlaqədar digər yazılar:
No comments:
Post a Comment